Speech Teun Vereijken t.b.v. aanbieden handreikingsdocument Provinciale Staten.
24 mei 2024
Beste leden van de Provinciale Staten van Noord-Brabant,
Welkom en hartelijk dank dat u de tijd heeft genomen om ons, jonge boeren en tuinders, te
ontmoeten. Mijn naam is Teun Vereijken, bestuurder van het Brabants Agrarisch Jongeren
Kontakt (hopelijk heeft u al van ons gehoord) en toekomstig tuinder hier in Noord-Brabant. Ik
spreek vandaag niet alleen namens mijn medebestuurders, maar ook namens alle 1100
leden die wij vertegenwoordigen, waarvan velen vandaag aanwezig zijn. Onze leden, die 7
dagen in de week vol passie werken aan de productie van voedsel, niet alleen voor hun
eigen boterham, maar ook die van u. Van biologische varkenshouderij tot kruidenteelt, van
natuurbeheer tot melkproductie, van paprika’s en tomaten tot uien en bieten of een
combinatie van dit alles. Onze leden verbouwen een breed scala aan producten hier in
Noord-Brabant.
Ieder van ons heeft zijn eigen specialisatie en werkwijze. Maar één ding hebben we
gemeen: We hebben het mooiste beroep dat er bestaat! En we willen dit over 20, 30, 40 jaar
nog steeds kunnen uitoefenen! Hier in ons Noord-Brabant. Om onze provincie, Nederland en
omliggende landen te kunnen voorzien van veilig en duurzaam voedsel. Iets wat vandaag de
dag niet meer vanzelfsprekend is voor iedereen. Oorlogen, instabiele politiek en extreme
weersomstandigheden zorgen ervoor dat de voedselzekerheid in gevaar komt.
Als BAJK merken wij dat steeds meer jongeren uit onze sector de keuze maken om
het familiebedrijf niet voort te zetten en buiten de sector gaan werken. Het aantal boeren en
tuinders in onze provincie is de afgelopen 25 jaar al gehalveerd, en de verwachting is dat dit
aantal de komende 10 jaar nog verder afneemt door de vergrijzing en strengere wet en
regelgeving. Het voortbestaan van onze sector staat hierdoor op het spel! We hebben de
huidige jonge boeren en tuinders hard nodig voor de toekomstige voedselzekerheid. Wie
produceert anders ons voedsel!?
Om de huidige jonge generatie te behouden moeten ze de kans krijgen om
uitdagingen om te zetten in kansen voor hun bedrijf. Helaas worden we vaak beperkt door
strenge wet- en regelgeving die onze bedrijfsvoering beïnvloedt zonder ruimte voor eigen
interpretatie en verdiencapaciteit. Een one-size-fits-all beleid, dat terwijl onze sector heel
divers is en ieder bedrijf boert onder verschillende omstandigheden op zijn eigen manier.
Maar wel met dezelfde gedachtegang: Zo duurzaam als mogelijk produceren. Iets waar we
als jonge boeren en tuinders echt voor gaan. We moeten dan wel de ruimte krijgen om dit op
onze eigen manier te doen. De knellende wet- en regelgeving, opgesteld zonder
praktijkervaring, bepaalt precies hoe wij moeten boeren. Dat werkt niet! Het voelt alsof je
tegen een taxichauffeur in een vreemde stad zegt hoe hij moet rijden en wanneer hij moet
remmen, gas geven of sturen. Waarom rijdt je dan niet zelf? Of anders gezegd: waarom
wordt je zelf geen boer? Wij hebben doelen nodig, die wij voor ons eigen bedrijf kunnen
vertalen naar oplossingen.
Neem nou als voorbeeld de stallen deadline van 1 juli aanstaande. Naast dat dit tot
PAS melders 2.0 gaat leiden, wat voor iedereen hopelijk al duidelijk is. Moeten veehouders
over een paar jaar voldoen aan de eisen voor dierenwelzijn. Maatregelen die nodig zijn voor
dierenwelzijn staan haaks op die voor stikstofreductie en vice versa. Waar moet ik nu als
boer in investeren? Keuze heeft hij niet. Er is namelijk geen integrale oplossing beschikbaar.
Het leggen van een emissiearme stalvloer is ook alleen een optie als je als boer over een
paar jaar failliet wil zijn wanneer de stal ook aan de eisen van dierenwelzijn moet voldoen.
Ik sta hier dan ook om te benadrukken hoe essentieel het is dat er een betere
samenwerking komt tussen de provincie Noord-Brabant en de jonge boeren en tuinders.
Alleen samen kunnen we duurzame doelen stellen, die zorgen voor een duurzame land- en
tuinbouw in Noord-Brabant, waarin boeren en tuinders hun eigen duurzame pad kunnen
bepalen voor hun bedrijf. Om deze samenwerking te bevorderen, hebben we een
handreikingsdocument met onze belangrijkste speerpunten en uitdagingen samengesteld
dat we vandaag aan u overhandigen. Met daarbij oplossingen die nodig zijn om te komen tot
toekomstperspectief van de jonge boeren en tuinders in Noord-Brabant. Zo zorgen we er
samen voor dat de sector niet uit Noord-Brabant verdwijnt. Want dat willen we toch niet? Is
dit wel jullie visie, zeg dit dan tegen ons. Ik citeer hiervoor dan graag de uitspraak van Cas
van Zutphen tijdens de Statendag op 19 april jl.. Kijk onze leden dan recht in de ogen aan en
zeg ze bij de overhandiging van het handreikingsdocument dat ze in Noord-Brabant geen
toekomst meer hebben.
Wij gaan hier niet voor, wij hebben behoefte aan een toekomstbeeld voor de sector.
Daarom overhandigen wij namens alle 1100 leden van het BAJK jullie ons
handreikingsdocument als handreiking om samen met ons het gesprek aan te gaan en de
toekomst van de agrarische sector in Noord-Brabant te bepalen. Lees dit aandachtig door en
laten we samen trots zijn op de agrarische sector in Noord-Brabant!